Sayılarla Psikoloji

Depresyon, Gönül Yorgunluğu

"...eskiden Anadolu’da ‘gönül yorgunluğu’ derlermiş depresyona." Kaan Murat YANIK …

Son Yazılar

Hasta Olmadan Hasta Olmak

Bu yazıda…

Yetişkinlerde Yaygın Anksiyete: “Belirsizliğe Dayanamıyorum”

“Geçmişimin bana neler hazırladığını bilmiyorum” (Abdülhak…

Obsesif Kompulsif Bozuklukta Düşünce İçeriği Nasıldır?

Bu yazı size takıntı (obsesif-kompulsif…

psikologerkamunal

Birisi sana bir hediye getirdiğinde bu iyi bir ç

Birisi sana bir hediye getirdiğinde bu iyi bir çocuk olduğun için midir? Yoksa insanlar hediye vermeyi sevdikleri için mi? Resim çizerken boya kalemin kırıldığında bunun nedeni çok dikkatsiz, beceriksiz olman mıdır? Yoksa kaleminin iyi olmaması mi? Aslında her ihtimal geçerli. Belki sayamadığımız, düşünemediğimiz bir çok ihtimalin geçerli olduğu gibi. Bizi olaylar değil olaylar hakkında yorumlarımız etkiler. Ana hatlarıyla bu tutumları en abartılı haliyle “iyimser” ve “kötümser” olarak tasnifleyebiliriz. İyimser biri ya da kötümser biri değil. İyimser ya da kötümser bir tutum. Çok şükür ki sadece tutumlarımızdan ibaret değiliz. Peki iyimser ya da kötümser tutum nedir?

#olaylar #düşünce #düşünceler
#mantık #duygu #duygumantıkikilemi #duygularlahareketetmek #mantıklahareketetmek #terapi #terapialmak #tedavi #travma #psikoterapi #psikolog #terapist

Kırgınız. Kızgınız. Canımızı acıtan olay

Kırgınız. Kızgınız. Canımızı acıtan olaylara tepkimiz aniden oluyor. Canımızı acıtan o son olaya bakarak yorum yapıyor ve hüküm veren bir halde buluyoruz kendimizi.

Cezalandırmanın çözüm getireceğine inanıyoruz. Cezasını çekerse içimiz soğur gibi geliyor. "Yeterince karşılık verirsek her şeyi düzeltebiliriz, düzeltemezsek bile canını acıtarak canımızı acıttığını anlatabilir, anlatamazsak en azından içimizi rahatlatabiliriz” türünden düşüncelerle nasıl kırgın ve küskün olduğumuzu göstermek konusunda kendi içimizde ihtilafa düşebiliyoruz.
Zorlayıcı duygularımızın söylediklerini her şeyin üstünde tutmak; meselenin sadece bu olması acayip değil mi?

Kırgın ve kızgınız. Kırgın ve kızgın olmamız yaptığımız şeyleri yapmamız için makul bir açıklama gibi gözüküyor. Kırgınlığımızın ve tabii kızgınlığımızın bildiğimiz, alışageldiğimiz yolları ne bizi iyileştiriyor ne etrafımıza iyi geliyor.

#kırgınlık #kızgınlık #kalpkırıkları #kalpkırılması #kırıkkalp #kırılmak #cazalandırmak #affetmek #terapi #terapialmak #tedavi #travma #psikoterapi #psikolog #terapist

Psikoterapi, kişilerin inançlarının ve algıla

Psikoterapi, kişilerin inançlarının ve algılarının sadece tek bir biçimde görülebilecek “kesin” gerçekler şeklinde olmadığını değerlendirmeye, “gerçekliğin” yorumları olduğunu fark etmeleri için kılavuzluk etmeye, içine gömüldükleri bakış açısından kısa bir süreliğine de olsa çıkılmasına imkan verir. Danışanlar duygularından ve eylemlerinden bir adım geriye çekilip kendilerini uzaktan izlemeyi öğrenir. Böylelikle kendileri ve deneyimleri üzerine düşünmenin daha üretken ve duygusal olarak daha az sıkıntı verici olabilecek farklı yollarını keşfetmelerinin önü açar. Olayları, streslerini azaltmaya yardımcı olacak alternatif biçimlerde temsil edebileceklerini ve düşünebileceklerini öğrenir.

Örneğin bir bacağınızı kırmışsanız, bu değiştiremeyeceğiniz bir gerçektir ki bunu, üzerinde yürümeyi denediğinizde hemen anlarsınız. Ama bu konuda nasıl düşündüğünüzü değiştirebilirsiniz: Koşmak ve bisiklete binmek gibi artık yapamadığınız şeyleri gördükçe sizi sıkan “korkunç bir kaza” mı? Yoksa sevdiğiniz kitapları okumak gibi uzun zamandır yapmak istediğiniz şeyler için koşullar gereği bir fırsat mı? Hangi şekilde bakarsanız bacağınız kırılması kalbinizi de daha az kırar?

#bilmek #nebildiğinibilmek #terapi #terapialmak #tedavi #travma #psikoterapi #psikolog #terapist

Özdenetim gereken, bir ömür boyu verilecek fark

Özdenetim gereken, bir ömür boyu verilecek farklı kararların hepsinde, otokontrol sağlamayı zorlaştıran ortak bir tema var; söz konusu şey ile ilgili yüklediğimiz anlamlar.
Bir baştan çıkarıcıya direnmek için önce onu soğutmalı, yani yüklediğimiz çekici anlamları gözden geçirmeli, ondan uzaklaşmalı ve onu soyutlamalıyız.

İstenilen bir kararı çekici hale getirmek içinde geleceği hesaba katmalı, onu “ısıtmalı”, onu kendimize yakın ve canlı yapmalıyız. Geleceğe dair planlar yapmak için alternatif senaryoları sanki şimdi önümüzde gerçekleşiyormuşçasına hayal etmek, önceden kısa da olsa bir deneyim yaşamak faydalı olacaktır. Bu, tercihlerimizin sonuçlarını tahmin etmemize izin verir ve “sıcak” hissedip “soğuk” düşünmemizi sağlar. Geriye bir tek sonuçların iyi gelmesini ummak kalır.

#anlam #anlamkatmak #özdenetim #hayataanlamkatmak #anlamlıyaşam #anlamarayışı #terapi #terapialmak #tedavi #travma #psikoterapi #psikolog #terapist

“İyi ya da kötü diye bir şey yoktur; sadece

“İyi ya da kötü diye bir şey yoktur; sadece düşünce onu öyle yapar.” Hamlet’in ağzından Shakespeare böyle özetler. Yani güç ve etki bize çekici gelen uyaranın kendisinde değil, zihinsel olarak nasıl değerlendirildiğindedir. Şeyler hakkındaki düşünceleriniz değişirse, hisleriniz üzerindeki etkisi de değişir.

Bir restoranın tatlı tepsisindeki baştan çıkarıcı çikolatalı pastayı hayal edin. Şimdi de mutfakta servis edilmeden önce üzerinde bir hamam böceğinin o çikolatalı pastada gezindiğini zihninizde canlandırın; çikolatalı pasta tüm büyüsünü kaybeder. Ki bazılarınız için daha en başta çikolatalı pasta zaten çekici olmayabilir.
Bu satırları okurken görünürde bir pasta yok. Zihninizde bir pasta var oldu. Zihninizdeki pasta hakkında zihniniz yeni görseller, düşünceler üretti.

Düşünceleri üzerine düşünebilen belki de tek varlık insandır. Sadece şeyler hakkında değil düşüncelerimiz hakkında da düşünürüz. Düşüncelerimizi de iyi ya da kötü yapan yine düşüncelerimizdir.

#zihin #düşünce #terapi #terapialmak #tedavi #travma #psikoterapi #psikolog #terapist

Şekerleme gibi çekici dışsal uyaranlardan uzak

Şekerleme gibi çekici dışsal uyaranlardan uzaklaşmak kolaydır ama ilişlerinizden ve kendinizden nasıl uzaklaşabilirsiniz? DUVARDAKİ SİNEK GİBİ!

Acıtan deneyimleri aşmaya çalışan insanların kendilerine mesafe almasına yardımcı olabilecek çeşitli yöntemleri tartışmaya başlandığında, bu mesele o dönem Columbia’daki laboratuvarında yüksek lisans çalışmalarının son aşamalarında olan Özlem Ayduk’un da ilgisini çekti.

Kişinin kendisine mesafe alması koşulu için ise katılımcıların diğer yarısından istenilen şuydu: “Deneyimi duvardaki sineğin perspektifinden canlandırmanız... Bu uzaklaştırılmış kendinizin’ hislerini anlamaya çalışın.” Bu “kendine mesafeli” perspektiften tepkiler çok daha az duygusal, daha soyut ve daha az benmerkezciydi. Yani aynı soru -“Neden öyle hissetim?”- kişi kendine daldığında acıyı yeniden etkinleştiriyor ama bir gözlemci gibi kendinden uzaklaştığında daha uyumlu bir anlatı sağlıyor. Terapistler kendine fazla dalmış kişilere “Neden?” sorusunu sormadan önce bu sonuçları hatırlayıp, o hastaların deneyimlerini belli bir mesafeden, sıcak sistemin en kızgın halinde olmadığı, soğuk sistemlerinin de kapsamlı olarak düşünmelerine imkân sağladığı bir noktadan, yeniden değerlendirmelerine yardımcı olmayı amaçlıyor.

#acıdeneyimler #deneyim #acılar #duvardakisinek #terapi #terapialmak #tedavi #travma #psikoterapi #psikolog #terapist

Duyguların etkilerini kucaklayacak kadar genişle

Duyguların etkilerini kucaklayacak kadar genişleyebilmesi için bilimsel bulguların gösterdiği iki önemli noktayı göz önüne alması gerekiyor:

1-İnsanların öfke, kaygı, depresyon, kötümserlik ve yalnızlık gibi, kendilerini sıkıntıya sokan duygularıyla daha iyi başa çıkabilmelerine yardımcı olmak, bir tür sağlık önlemidir. Bulgular bu duygular kronikleştiği zaman, sigara içmekle eşdeğer zehirleyici bir nitelik kazandığını gösterdİğinden, insanların bu duygularla yaşamayı öğrenmelerine yardımcı olmanın tıbbi değeri, en az tiryakilere sigarayı bıraktırmak kadar büyüktür. Bunu yapmanın toplumsal ve bireysel iyilik hali açısından geniş çapta etki uyandıracak bir yolu, en temel duygusal zekâ becerileri çocukluktan itibaren öğrenmek, öğretmek ve yaşam boyu sürecek alışkanlıklara dönüştürülmesİni sağlamaktır.

2- Çok verimli olacak diğer bir önleyici strateji, bir çok kişi, salt tıbbi İhtiyaçlarının yanı sıra psİkolojik ihtiyaçlarına da ilgi gösterilmesinden, elle tutulur bir yarar sağlayabilir. Bir doktorun ya da hemşİrenin sıkıntı içindeki bir hastayı rahatlatması ya da teselli etmesi daha insancıl nitelikteki tıbbî bakıma doğru atılmış bir adım olsa da, bundan daha fazlası yapılabilir. Kendi duygularını anlamakta zorlanan birinin başkalarının duygularını anlaması da güçtür.

Yani bir ölüm haberini anlamak için, önce kendi ölümlülüğümüzü hazmetmemiz gerek. Ölümü / ölmeyi düşünmeyen kimselerin, başkalarının ölümünü idrak etmeleri güç. Yaşamın ve yaşatmanın değerini bilmeleri ise mümkün değil. Önce kendi duygularımızı anlamak, başkalarını anlamayı sağlar. Anlayış iyileştirici bir tedavinin ön koşuludur.

#kelimeleringücü #konuşmak #dertleşmek #iletişimkurmak #depresyon #öfke #kaygı #üzüntü #mutsuzluk #kayıp #ölüm # #ağlamak #üzülmek #terapi #terapialmak #tedavi #travma #psikoterapi #psikolog #terapist

“Hayat yaşamaya değer' sloganını tekrarlayan

“Hayat yaşamaya değer' sloganını tekrarlayan kişiler, ölüm korkusunu aşmışlar mıdır bilmiyorum. Ölümü, ölümcül acılarımızı “oyunbozanlık” diye damgalamak neye yarar bundan da emin değilim.

Atlamak üzere çatıya, köprüye çıkanları caydırmak için konuşan memurları, insanları gözünüzün önüne getirin; o anda intihara karşı kullanılabilecek tek araç, sözlerdir. Yaşama davet eden kelimeler…

Güzel sözleri incelikle ve güzellikle söylemek için o anı beklemek zorunda olmasak gerek. Yine “hayat yaşamaya değer” sloganından bahsetmiyorum. O ana sürüklenen kişinin o ana dek duymayı beklediği, belki sırf duyamadığı için o halde olmasina sebep olan sözlerden bahsediyorum:

“Seni seviyorum.”
“İyi bir insansın.”
“İyi ki varsın.”
“Yanındayım.”
“Varlığın bana mutluluk veriyor.”
Güzel sözleri incelikle ve güzellikle söylemeyi es geçsek bile ağzını hayra açamayan bir toplumun kederden derbeder olması kaçınılmaz değil mi? Eleştiri, hakaret, damgalama, dedikodu, iftira, aşağılama, laf çakma, hor görme, dışlama, gıybet, çamur atma, küçümseme, 'ayar verme', ağız dalaşı, sövme... Bizi ölüme sürükleyen, intihar girişmende bulunmasak bile hayatımızın anlamını azaltan hatta yok eden şeyler bunlar değil mi?

“Hayat yaşamaya değer” tek başına hayata değer vermeye yeter mi sanmıyorum. Ama yıkıcı sözlerin yaşamın tadını kaçırdığına eminim.

#hayatıyaşamak #hayat #yaşamak #hayatadeğervermek #depresyon #öfke #kaygı #üzüntü #mutsuzluk #kayıp #ölüm # #ağlamak #üzülmek #terapi #terapialmak #tedavi #travma #psikoterapi #psikolog #terapist

Daha fazla gör... Instagram\'da Takip Edin!