PSİKOZ NEDİR?
Psikoz genellikle gençlik ile genç yetişkinlik çağı arasında gelişen, bireyin gerçeklik ile hayal arasında bağlantı kuramamasına sebep olan ve beynin bilgileri işleme sürecine etki eden bir dizi psikotik bozukluktan biridir. Bir hastalık değil, şizofreni gibi psikotik hastalıkların bir belirtisidir. Kişinin çevresinde olup bitenleri değerlendirme biçimi, olaylara bakış açısı, diğer insanlarla ilişkisi bu rahatsızlığın etkisi ile tekrar şekillenmektedir. Psikozda kişi gerçek dünya ile kendi bozulmuş olan düşünce dünyasını aynı anda ve uyanıkken yaşamaktadır. Doğru algılama ve yorumlama biçimleri onun için yabancıdır. Kişinin önceden değer verdiği kavramlar anlamsız hale gelirken kendi dünyasında yarattığı değerler, korkular ve düşünceler ön plana çıkmaktadır.
Psikoz vakaları gerçek olmayan şeylere inanırken, aslında var olmayan şeyleri kuruntu yapabilirler. Delüzyonel inançlara sahiptirler ve halüsinasyon görebilirler. Kişiliklerinde değişim oluşur. Bireyin özellikle düşünme ve davranış biçiminde görülen değişiklikler vardır. Araştırmalara göre çoğunlukla gençlerde görülen bu rahatsızlığın neden özellikle genç yaştaki insanlarda görüldüğü bilinmemektedir.
En pratik ifade şekliyle, aşırı bir hassaslık hali olarak tarif edilebilir. Hastanın iç ve dış hadiseleri ayırt etmesi neredeyse mümkün değildir, sevdiği insanlarla yakınlık kurmak bile ona tehlikeli gelebilir.
Psikotik epizot, kişinin gerçeklikten koparak halüsinasyonlar (duyma, görme, hissetme gibi duyusal algılar) ve sanrılar (yanlış inançlar) yaşadığı, anormal düşünceler ve davranışlar sergilediği, “dönemsel” ciddi bir zihinsel rahatsızlıktır. Psikotik ataklar, şizofreni, bipolar bozukluk, ağır depresyon veya bazı tıbbi durumlar gibi tanı alan kişilerde zaman zaman görülebilir.
Psikotik epizotlar genellikle aniden başlar ve belirtileri şiddetli bir şekilde ortaya çıkar. Bu belirtiler arasında gerçeklikten kopma, halüsinasyonlar, sanrılar, konuşma bozuklukları, anormal davranışlar, sosyal ve mesleki işlevsellikte bozulma, uyku bozuklukları ve depresif semptomlar yer alabilir.
Psikotik epizotlar ciddi bir zihinsel rahatsızlık olduğu için, tedavi edilmesi önemlidir. İlaçlar, psikoterapi ve destekleyici tedaviler, semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir ve kişinin işlevselliğini artırabilir.
